Gastbijdrage vanuit Utrecht van Bart ( @stadsverarming ) erg goed verhaal wat ik jullie niet wil onthouden :
Op dinsdagavond 15 september 2015 wordt het Utrechtse Energieplan in de gemeenteraad besproken. Meer informatie over de Raadsinformatieavond? Of zelf ook inspreken? Klik dan hier voor meer informatie. Let op dat inspraaknotities voor vrijdag 11 september 12.00 uur ingestuurd moeten zijn.
Hieronder lees je onze inspraaknotitie op het plan, metname gericht op de toekomstige warmte uitdagingen in de stad:
Het Utrechtse Energieplan, het proces
Het klinkt als een aimabel idee. Om een paar honderd burgers uit te loten en er vervolgens 165 drie dagen lang te laten stoeien met een lijst van duurzame maatregelen met als vraag: hoe krijgen we Utrecht in 2030 energieneutraal. Daar kwam een lijst uit met prioriteiten. Deze lijst geldt nu als ‘de gekozen voorkeur van alle inwoners van Utrecht’ (165 = 0,05 % van de 330.000 inwoners). De lijst is echter zo vaag dat de gemeente vanaf nu ieder plan dat is afgeleid van deze lijst kan betittelen als ‘gekozen door de inwoners van Utrecht’. Talloze kennisgroepen, onafhankelijke expertise, wijkraden en andere in en buiten de stad beschikbare kennis op het gebied van energie is niet of te beperkt geraadpleegd en heeft alleen op een avond als deze beperkte mogelijkheid tot inspraak. De democratie heeft een klapje gekregen.
Niet-onafhankelijk advies
Utrecht wil de stadsverwarming uitbouwen en het gasnet afbouwen. Verwonderlijk is het niet. De voorlichting op deze door het college georganiseerde dagen werd verzorgd door o.a. Eneco, Stedin (dochter van Eneco) en Ecofys (dochter van Eneco), bedrijven die geld verdienen aan de Utrechtse stadsverwarming. Ecofys verdient als adviesbureau bovendien aan biomassa, want dat is een zeer controversieel onderwerp, dus daar moet heel veel over worden geadviseerd. Eneco heeft momenteel een aanvraag liggen voor een biomassawarmtecentrale op industrieterrein Lage Weide.
Iedere euro investering in stadsverwarming is een heel slecht idee
Op de burgerdagen is verteld dat stadsverwarming draait op de restwarmte van de elektriciteitscentrale. Warmte die anders wordt weggegooid. Stadsverwarming draait echter maar voor een deel op restwarmte. Dat komt doordat er niet genoeg restwarmte is. Daarbij komt dat bij het transport naar de huizen zo’n 30% van de warmte verloren gaat. Weg milieuvoordeel. Tel daarbij op de grote ontevredenheid van de gebruikers van stadsverwarming:
- de hoge vaste kosten:
- vaste kosten (waaronder vastrecht) stijging laatste 7 jaar van 26%!
- in 2015: €477 euro (met de verplichte huur van de warmte-set)
- de hoge variabele kosten:
- De NMDA-vaststelling (niet-meer-dan-anders) van het variabele Gj-tarief gebeurt met deels onjuiste parameters waardoor warmte-woningen per definitie 20-30% meer betalen dan traditionele gas-aansluitingen via het variabele tarief
- de verplichte aansluiting (uit recent onderzoek van de Vereniging Eigen Huis is gebleken dat 60% zijn aansluiting zou opzeggen als dat kon);
- de slechte regelbaarheid en;
- het niet kunnen terugleveren van warmte aan het net.
Door de situatie in Groningen en de onrust met Rusland is gas in een kwalijk daglicht komen te staan. Onderzoek toont echter aan dat gas een drie tot vier keer minder CO2 uitstoot vergeleken bij biomassa. Daarnaast is het ligt omzetrendement van gas veel hoger dan van biomassa. Verder verduurzamen van de Utrechtse stadsverwarming (de nieuwe biomassacentrale die Eneco gepland heeft op Lage Weide, welke uberhaupt maar in een maximale capaciteit van 30% van de benodigde stadswarmte kan voorzien) is dus niet zinvol omdat gas, hoe gek het ook klinkt, in een periode van energie-transitie een beter, schoner en duurzamer alternatief. Dit bevestigen ook onafhankelijke energie experts, zie ook het recent gepubliceerde artikel: http://www.groenerekenkamer.nl/download/12biomassa.pdf
Na de verduurzaming van stroom door zonnepanelen (stroom is doorgaans goed voor 30% van de energierekening) komt de verduurzaming op het gebied van warmte (goed voor ongeveer 70% van de energierekening). De technologie, apparatuur en -indien gewenst- financierings mogelijkheden zijn beschikbaar. Inwoners van Utrecht, woningcorporaties en eigenaren van vastgoed gaan de komende jaren in sterk oplopende aantalen investeren in vergaande isolatie, warmtepompen (bron of lucht-water), WKO-systemen, warmte-boilers en aanverwante systemen waardoor in de meeste gevallen een compleet onafhankelijke verwarming/koelings-oplossing wordt gerealiseerd. De behoefte aan stadsverwarming in het bijzonder (omdat hier grote investeringen mee gemoeid gaan) maar ook traditionele gas-aansluitingen zijn dus nog maar een kwestie van (transitie)tijd.
Dit gecombineerd met het belangrijke aspect dat stadsverwarming alleen op grote volumes ‘rendabel’ te draaien is, gaat resulteren in een situatie waarbij op middel-lange termijn de vraag naar stadswarmte dusdanig is afneemt of reeds is afgenomen dat het exploiteren en in het stand houden van het net een zeer onrendabele situatie is geworden.
Bovengenoemde groepen gaan de komende jaren hun ‘stenen investering’ verder van waarde voorzien om:
- de kosten in de hand te houden en tegelijkertijd;
- op het gebied van warmte te verduurzamen.
Iedere euro investering in stadsverwarming is dus een heel slecht idee… maar dat zult u van de belanghebbenden van Ecofys of Eneco wel niet hebben gehoord…
Eneco werkt de Utrechtse energie-transitie zelfs aktief tegen
Inwoners van Utrecht die momenteel voorop lopen in bovengenoemde transitie, de ‘early movers’ die van onderop zien dat het anders kan en die deze transitie graag realiseren, worden in het geval van een bestaande een stadsverwarmingsaansluiting zelfs aktief door Eneco tegengewerkt. Bij opzegging van de levering van stadswarmte berekent Eneco voor het gemak even het compleet ‘slopen’ / weghalen van de huisaansluiting door aan de Utrechtse consument. Afsluitkosten van meer dan €3500,- zijn eerder regel dan uitzondering. Afsluitkosten zijn niet in de warmtewet gereguleerd (!), maar wel gewoon in het Burgerlijk Wetboek (dwingend recht van BW 7 art. 7:400/408 schrijft dat de consument ten alle tijden kosteloos moet kunnen opzeggen), alleen wil Eneco zich daar alleen in vergaande gevallen in individuele procedures voor de Geschillencommissie Energie of bij de rechter zich pas bij neerleggen. Dit leidt momenteel tot jarenlange procedures met Eneco. De goed willende inwoner van Utrecht, die van onderaf de kar wil trekken op transitie gebied wordt de ambitie tot verduurzaming op deze manier door de neus geboord. En voor deze verduurzaming had u als gemeente nou net niets hoeven doen…
Tot besluit onze belangrijkste kritiek/aanvullingen op het nieuwe Utrechtse Energieplan:
- Stop investeringen in de Utrechtse stadsverwarming waar het fossiel en biomassa gemoeide investeringen betreft;
- Gedoog aardgas als schone en duurzamere variant in deze energie transitie-periode;
- Zet vol in op de warmte-voorzieningen van de toekomst: Warmte-Koude Opslag (WKO) in combinatie met warmtepompen en zonnepanelen;
- Zet bij de landelijke overheid in op vrijheid wat betreft de warmte-aansluiting (nieuwe warmtewet) en zorg voor een groter aanbod (keuze) wat betreft aanbieders op het Utrechtse stadsverwarmingsnet.
- Stel de Utrechter met een stadsverwarmingsaansluiting in staat kosteloos af te koppelen om zodoende zijn eigen energie-transitie te organiseren;
- Doe iets aan het huidige stadsverwarmings verdienmodel in Utrecht, vastrecht stijgingen van 26% in de recente 7 (crisis)jaren zijn niet te verantwoorden en worden bij aanhouden voor veel inwoners van onze gemeente onbetaalbaar. Stadsverwarming leidt op deze manier tot stadsverArming.
